"Resmi ile gerçek enflasyon arasında uçurum var"
| 2 Mayıs, 2008 11:14:00 (TSİ) |
|
 |
Aygün: ''Enflasyon tahmini yüzde 9.3, gerçek enflasyon ise 49.3. Biri bizi kandırıyor''
|
Ankara Ticaret Odası (ATO), en son Merkez Bankası'nın 'tahmini' yüzde 9.3 olarak açıkladığı yıllık enflasyon rakamına karşın, halkın en çok kullandığı 100 mal ve hizmetten 77'sinin fiyatında son bir yılda yüzde 261'e varan oranlarda artış yaşandığını söyledi.
ATO, yaptığı "Enflasyon Araştırması"nı, yazılı açıklamayla duyurdu. Açıklamada, resmi enflasyon rakamları ile piyasadaki gerçek enflasyon arasında "uçurum" olduğu vurgulandı.
ATO'nun araştırmasında, çoğunluğunu gıda maddelerinin oluşturduğu ve halkın en çok kullandığı 100 mal ve hizmetten 77'sinin fiyatlarının, bir yılda yüzde 11 ile yüzde 261 oranında arttış gösterirken, 16 mal ve hizmetin fiyatının düştüğü, 7 mal ve hizmetin fiyatının ise değişmediği belirtildi.
Zam şampiyonu kırmızı mercimek
Araştırma sonuçlarına göre, 100 kalem mal ve hizmet içinde fiyatı en çok artan yüzde 261 ile kırmızı mercimek olurken, kereviz yüzde 257, can eriği yüzde 250, limon yüzde 180, ayva yüzde 150 oranında zamlandı.
Nisan 2007 - Nisan 2008 dönemindeki fiyat artışlarının esas alındığı araştırmaya göre, dolmalık biber yüzde 147, pirinç yüzde 141, dökme makarna yüzde 135 oranında zam gördü.
Yemek yapımında en çok kullanılan sıvı yağ, margarin, salça ve tuz fiyatlarında da resmi enflasyon rakamlarının kat kat üzerinde artış gerçekleşti.
Araştırmaya göre, ayçiçek yağına bir yılda yüzde 130, mısır özü yağına yüzde 120, margarin ve tuza yüzde 95, salçaya yüzde 35 zam geldi.
Özellikle yaz aylarında tüketimi artan domates de bir yılda yüzde 115 zamlanırken aynı dönemde pilavlık bulgurun fiyatı yüzde 113 oranında artış gösterdi. Yeşil mercimek, ıspanak, pırasa ve turp ise yüzde 100 oranında zamlandı.
Yoksulun protein ihtiyacını karşımak için et yerine yediği kuru fasulyeye yüzde 97, kabağa yüzde 88, aşurelik buğdaya yüzde 84, beyaz lahanaya yüzde 71, barbunya ve beyaz peynire yüzde 70, elma ve taze fasulyeye yüzde 67, una yüzde 59, siyah zeytine yüzde 55, bala yüzde 54, şehriyeye yüzde 52, nohut, tulum peyniri, kaşar peyniri, çilek, patates, pazı ve koyun etine yüzde 50 oranında zam yapıldı.
Kuru soğan yüzde 44, semizotu yüzde 43, kivi ve marul yüzde 34, kırmızı lahana ve maydonoz yüzde 31, pirinç unu yüzde 30, tavuk yüzde 27, yeşil soğan yüzde 26, yoğurt, pekmez ve tahin helvası yüzde 25, karnabahar yüzde 22, yer fıstığı ve salatalık yüzde 20, süt yüzde 19, sarımsak yüzde 16, hazır çorba yüzde 15, çay fiyatı yüzde 11 oranında arttı.
Ulaşıma yüzde 13 ile yüzde 20 zam geldi
ATO'nun araştırmasına göre, vatandaşın bütçesi içinde önemli bir kalem olan ulaştırma ücretlerine de, Nisan 2007-Nisan 2008 döneminde 'enflasyonun üzerinde' zam geldi.
Öğrenim çağında çocuğu bulunan ailelerin bütçesine ek yük getiren "servis ücretleri" bir yılda yüzde 20 yükseldi. "Dolmuş ücretleri" de servis ücretleri gibi yüzde 20 oranında zamlandı. Belediye otobüsü ücretleri bir yılda yüzde 13, taksi ücretleri yüzde 16 oranında artış gösterdi.
Muayene, ameliyat, doğum ve hastane yatak ücretleri ile ilaç fiyatlarına gelen enflasyonun üzerindeki zamlar vatandaşın sağlık harcamalarını artırdı.
İlaç fiyatlarına bir yılda yüzde 80 oranında zam gelirken, hastane yatak ücreti yüzde 70, doğum ücreti yüzde 62, sağlık araç gereçlerinin fiyatı yüzde 28, ameliyat ücreti yüzde 25, doktor muayene ücreti yüzde 12 oranında artış gösterdi.
Gıda dışındaki mal ve hizmet fiyatlarında da enflasyonu kat kat aşan artışlar yaşandı. Bilgisayar ekipmanlarına yüzde 100, tarımsal girdiler içinde en önemli kalemlerden biri olan gübreye (amonyum nitrat) yüzde 76, mazota yüzde 30, elektriğe yüzde 27, LPG'ye yüzde 25, kömüre yüzde 18, suya yüzde 12, resmi harçlara yüzde 11 zam geldi.
Fiyatı düşenler
Bu arada vatandaşın en temel ihtiyaç maddelerine yüzde 261'e varan oranlarda zam gelirken, bazı mal ve hizletlerin fiyatı ise geçen seneye göre düşüş gösterdi.
Bunlar arasında sigorta ücretleri yüzde 0.8, tuvalet kağıdı ve çift kişilik yatak yüzde 1.3, müzik seti ve deodorant yüzde 2, klima yüzde 2.3, epilasyon aleti yüzde 2.5, cilt ve vücut ürünleri yüzde 2.8, bebek bezi yüzde 3, çamaşır makinası yüzde 3, kazak yüzde 5, televizyon yüzde 10, araba kiralama ücreti yüzde 14, gazete fiyatı yüzde 33 ucuzladı.
Film tab etme, at yarışı ve sayısal loto, mektup gönderme, perdelik kumaş, yünlü kumaş ve eşofman fiyatlarında ise değişme olmadı.
"Halkımız resmen kandırılıyor"
Öte yandan resmi enflasyon rakamlarının gerçeği yansıtmadığını savunan ATO Başkanı Sinan Aygün, "Halkımız resmen kandırılıyor. TÜİK bu hesabı nasıl yapıyor, biri bize anlatsın. Halk TÜİK'in rakamlarına inanmıyor çünkü gerçek enflasyonu biliyor. Vatandaşın kaşığındaki her lokmanın fiyatı korkunç arttı. Çocuk mu kandırıyorsunuz" dedi.
Aygün, TÜİK'in TÜFE hesaplamasında baz aldığı enflasyon sepetinde de, halkın en çok tükettiği gıda, mal ve hizmetlerin fiyatlarında ortalama enflasyon rakamının üzerinde artışlar olduğunu, ancak sepette yer alan ve tüketimi sınırlı olan mal ve hizmet fiyatlarındaki gerilemenin ortalama enflasyonu düşürdüğünü belirterek şunları kaydetti:
"Enflasyon tahmini yüzde 9.3, gerçek enflasyon ise 49.3... Küsurat tuttu ama asıl rakam bilinemedi...
TÜİK'in enflasyon sepetinde, hacca gidiş ücreti, araba kiralama ücreti, yurtiçi turlar, epilasyon aleti, bulaşık makinası, printer, viski, termosifon, film tab etme ücreti, fotoğraf makinası filmi, çamaşır makinası, kombi gibi mal ve hizmetler de bulunuyor.
Türkiye'de kaç kişi araba kiralıyor, kaç kişi printer alıyor? Epilasyon aleti, çamaşır makinası, kombi kaç kez alınır? Bir aile yılda kaç kez film tab ettirir? Televizyonun fiyatının yüzde 10 ucuzlamasından bize ne? Hergün televizyon mu alıyoruz?
Nüfusun yarısından fazlasının yoksulluk sınırının altında yaşadığı bir ülkede, bu sepetle enflasyon hesaplamak doğru değil."
